Στο παχύ έντερο μπορεί να εκδηλωθεί ένα ευρύ φάσμα παθήσεων, οι οποίες κυμαίνονται από ασυμπτωματικές έως ιδιαίτερα επώδυνες. Στις παθήσεις εντέρου με έντονα συμπτώματα συγκαταλέγεται η εκκολπωματίτιδα, η οποία μπορεί να αποβεί δυνητικά επικίνδυνη για την υγεία των ασθενών. Η πάθηση ξεκινά όταν στο βλεννογόνο του παχέος εντέρου σχηματίζονται εκκολπώματα, τα οποία συνιστούν μικρές προπτώσεις που ομοιάζουν με φυσαλίδες και προβάλλουν προς τα έξω μέσω των μυϊκών στοιβάδων του τοιχώματος του εντέρου. Ο σχηματισμός εκκολπωμάτων ονομάζεται ιατρικά ως εκκολπωμάτωση και συνήθως δεν προκαλεί συμπτώματα. Πρόβλημα ωστόσο δημιουργείται όταν στα εκκολπώματα αναπτυχθεί φλεγμονή, η οποία συνήθως είναι οξεία και με έντονη συμπτωματολογία. Η πάθηση αυτή αποκαλείται οξεία εκκολπωματίτιδα και μπορεί να προκαλέσει ένα φάσμα συμπτωμάτων που κυμαίνονται από ήπια δυσφορία έως σοβαρές επιπλοκές όπως διάτρηση εντέρου ή περιτονίτιδα.
Αιτίες οξείας εκκολπωματίτιδας
Η ακριβής αιτιολογία της οξείας εκκολπωματίτιδας παραμένει πολυπαραγοντική, με έναν συνδυασμό γενετικών, περιβαλλοντικών παραγόντων και παραγόντων του τρόπου ζωής που συμβάλλουν στην ανάπτυξή της. Μια διατροφή χαμηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες, η παχυσαρκία, ο καθιστικός τρόπος ζωής και το κάπνισμα έχουν αναγνωριστεί ως πιθανοί παράγοντες κινδύνου. Η γενετική προδιάθεση μπορεί να διαδραματίσει ρόλο στην ανάπτυξη των εκκολπωμάτων, ενώ και οι αλλαγές στην κινητικότητα του παχέος εντέρου έχουν εμπλακεί στην παθογένεση της νόσου.
Οξεία εκκολπωματίτιδα: Συμπτώματα & επιπλοκές
Η κλινική εικόνα της οξείας εκκολπωματίτιδας γενικά μπορεί να ποικίλλει ως προς την ένταση και την επικινδυνότητα των συμπτωμάτων. Τα κοινά συμπτώματα περιλαμβάνουν κοιλιακό άλγος στην κάτω αριστερή πλευρά της κοιλιάς, πυρετό, ρίγη και αίσθημα καταβολής. Οι ασθενείς μπορεί επίσης να εμφανίσουν ναυτία, έμετο και απώλεια όρεξης. Η οξεία εκκολπωματίτιδα μπορεί να αποβεί δυνητικά επικίνδυνη, καθώς είναι πιθανό να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές. Σε αυτές συγκαταλέγονται ο σχηματισμός ενδοκοιλιακού αποστήματος ή συριγγίου, η διάτρηση εντέρου, η περιτονίτιδα και η στένωση του εντερικού αυλού, οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν σε πιο σοβαρά συμπτώματα και συνήθως χρήζουν άμεσης ιατρικής παρέμβασης.
Διάγνωση οξείας εκκολπωματίτιδας
Η διάγνωση της οξείας εκκολπωματίτιδας πραγματοποιείται μέσω ενός συνδυασμού κλινικής εξέτασης, εργαστηριακών και απεικονιστικών εξετάσεων. Η κλινική εξέταση μπορεί να αποκαλύψει ευαισθησία στην κάτω αριστερή πλευρά της κοιλιάς, ενώ οι εργαστηριακές εξετάσεις αίματος μπορούν να βοηθήσουν στην εκτίμηση της σοβαρότητας της φλεγμονής. Απεικονιστικές εξετάσεις όπως η αξονική τομογραφία, είναι σημαντικό να πραγματοποιηθούν για την επιβεβαίωση της διάγνωσης, τον εντοπισμό τυχόν επιπλοκών και την διαμόρφωση του κατάλληλου σχεδίου θεραπείας.
Οξεία εκκολπωματίτιδα: Επιλογές θεραπείας
Το κατάλληλο θεραπευτικό σχέδιο για την οξεία εκκολπωματίτιδα διαμορφώνεται ανάλογα με τη σοβαρότητα της πάθησης και την παρουσία επιπλοκών. Οι ήπιες περιπτώσεις μπορούν να αντιμετωπιστούν με συντηρητικά μέτρα που περιλαμβάνουν χορήγηση αντιβιοτικών για την υποχώρηση της φλεγμονής και διαχείριση του πόνου με αναλγητικά φάρμακα. Εάν τα συμπτώματα είναι ιδιαίτερα έντονα κρίνεται σκόπιμη η νοσηλεία του ασθενούς για ενδοφλέβια χορήγηση αντιβιοτικών και ορού και προσεκτική παρακολούθηση.
Σε περίπτωση ωστόσο που η οξεία εκκολπωματίτιδα έχει προκαλέσει επιπλοκές ή έχει επανεμφανιστεί, απαιτείται χειρουργική επέμβαση. Η επέμβαση που συνιστάται στις περιπτώσεις αυτές είναι η αφαίρεση του τμήματος του εντέρου στο οποίο έχει εκδηλωθεί το πρόβλημα, ιδίως εάν ο ασθενής παρουσιάζει διάτρηση εντέρου ή γενικευμένη περιτονίτιδα. Η επέμβαση αυτή ονομάζεται κολεκτομή, και μπορεί να πραγματοποιηθεί πλέον επιτυχώς λαπαροσκοπικά (λαπαροσκοπική κολεκτομή). Κατά τη διάρκεια της επέμβασης γίνεται εκτομή του πάσχοντος τμήματος του εντέρου και τα δύο άκρα του επανενώνονται με προσοχή. Ωστόσο, σε περιπτώσεις διάτρησης του εντέρου στο σημείο όπου εντοπίζεται η φλεγμονή ενδέχεται να μην είναι εφικτό να επανενωθούν τα άκρα του οργάνου. Σε αυτή την περίπτωση δημιουργείται παρά φύση έδρα, δηλαδή κολοστομία, έως ότου υποχωρήσει η φλεγμονή και ο ασθενής αναρρώσει. Όταν γίνει αυτό, πραγματοποιείται δεύτερη επέμβαση κατά την οποία επανενώνονται τελικά τα δύο άκρα του εντέρου.
Η οξεία εκκολπωματίτιδα είναι μια κοινή πάθηση με σύνθετη αιτιολογία και ποικίλα συμπτώματα. Η έγκαιρη και ακριβής διάγνωση, σε συνδυασμό με την εφαρμογή των κατάλληλων θεραπευτικών στρατηγικών, είναι ζωτικής σημασίας για την επιτυχή ίαση της πάθησης και την αποφυγή τόσο πιθανών επιπλοκών όσο και μελλοντικών υποτροπών. Οι Γενικοί Χειρουργοί στην Αθήνα, που απαρτίζουν την ομάδα του Colon Rectal, αντιμετωπίζουν χειρουργικά την οξεία εκκολπωματίτιδα, είτε με ανοιχτό χειρουργείο είτε συνηθέστερα μέσω τεχνικών λαπαροσκοπικής χειρουργικής.
