Η φλεγμονή στον πρωκτό, γνωστή και ως πρωκτίτιδα ή περιπρωκτική φλεγμονή ανάλογα με το σημείο εντόπισής της, αποτελεί μια κατάσταση που μπορεί να καταστεί άκρως ενοχλητική. Η φλεγμονή σε αυτή την περιοχή μπορεί να προκαλέσει σημαντική δυσφορία αλλά και πρόσθετα δυσάρεστα συμπτώματα, όπως πόνο, φαγούρα, έκκριση ή αιμορραγία. Αυτή η κατάσταση μπορεί να προκληθεί από διάφορους παράγοντες αρκετά ετερογενείς μεταξύ τους. Παρά το γεγονός ότι δεν πρόκειται για κάτι επικίνδυνο, η φλεγμονή στον πρωκτό χρήζει διάγνωσης από ειδικό προκειμένου να εφαρμοστεί μια εξατομικευμένη θεραπευτική προσέγγιση που να καταπολεμά τόσο την ίδια τη φλεγμονή όσο και τον υποκείμενο παράγοντα που την προκάλεσε.
Λοιμώδη αίτια που προκαλούν φλεγμονή στον πρωκτό
Αρχικά, διάφορες λοιμώξεις συχνά αποτελούν αίτιο εμφάνισης φλεγμονής στην πρωκτική περιοχή. Βακτηριακές λοιμώξεις μπορεί να προκαλέσουν φλεγμονή στον πρωκτό, συχνά λόγω βακτηρίων που κανονικά αποικίζουν το έντερο, όπως το Escherichia coli. Η κακή υγιεινή ή τυχόν μικροτραυματισμοί στην περιοχή μπορεί να επιτρέψουν σε αυτά τα βακτήρια να προκαλέσουν τοπικό ερεθισμό. Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ), όπως η γονόρροια, τα χλαμύδια και η σύφιλη, είναι επίσης γνωστές αιτίες φλεγμονής στον πρωκτό και το ορθό. Η φυματίωση, αν και σπάνια, μπορεί επίσης να επηρεάσει την περιοχή του πρωκτού, προκαλώντας χρόνια φλεγμονή και ακόμη και σχηματισμό συριγγίων. Οι ιοί μπορούν επίσης να ευθύνονται για τη φλεγμονή στον πρωκτό. Ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV), ο οποίος ευθύνεται για τα κονδυλώματα πρωκτού και γεννητικών οργάνων, μπορεί να ερεθίσει το γύρω δέρμα και να προκαλέσει φλεγμονή. Ο ιός του απλού έρπητα (HSV) είναι μια άλλη κοινή αιτία, που προκαλεί επώδυνα έλκη και ερεθισμό στην περιοχή του πρωκτού. τέλος, μυκητιασικές λοιμώξεις, ιδιαίτερα αυτές που προκαλούνται από είδη Candida, μπορεί να οδηγήσουν σε ερεθισμό και ερυθρότητα στην περιοχή του πρωκτού, ειδικά σε άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.
Παθήσεις πρωκτού που προκαλούν φλεγμονή
Η φλεγμονή στην περιοχή του πρωκτού μπορεί να προκληθεί από διάφορες παθήσεις, όπως το περιεδρικό απόστημα, το οποίο είναι η συσσώρευση πύου λόγω απόφραξης κάποιου αδένα στην περιοχή. Η πάθηση αυτή προκαλεί οίδημα, ερυθρότητα και έντονο πόνο. Εάν το περιεδρικό απόστημα παροχετευτεί ατελώς ή από μόνο του, υπάρχει κίνδυνος να εξελιχθεί σε περιεδρικό συρίγγιο. Το περιεδρικό συρίγγιο είναι μια χρόνια πάθηση όπου σχηματίζεται μια μη φυσιολογική επικοινωνία μεταξύ του εντέρου και του δέρματος του πρωκτού, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε εκκρίσεις και φλεγμονή του πρωκτού. Ας μην ξεχνάμε μάλιστα ότι και οι αιμορροΐδες, τα διογκωμένα δηλαδή αιμοφόρα αγγεία στην περιοχή του πρωκτού μπορεί να παρουσιάσουν φλεγμονή, προκαλώντας πόνο, φαγούρα και αιμορραγία.
Επιπλέον, η ραγάδα πρωκτού, μια επώδυνη σχισμή στον πρωκτικό σωλήνα, ενδέχεται να προκαλέσει όχι μόνο φλεγμονή στον πρωκτό αλλά και έντονο πόνο, αίσθημα καύσου και αιμορραγία. Άλλη μια σπανιότερη αιτία εμφάνισης φλεγμονής στην περιοχή είναι και ο καρκίνος του πρωκτού, που συχνά σχετίζεται με λοίμωξη από τον ιό HPV, μπορεί να εκδηλωθεί με φαγούρα, αιμορραγία και παρουσία μάζας στην περιοχή. Τέλος, η πρόπτωση ορθού, όπου το τελικό τμήμα του παχέος εντέρου προβάλλει έξω από τον πρωκτό, προκαλεί φλεγμονή, αιμορραγία, πόνο και ακράτεια κοπράνων.
Φλεγμονώδη αίτια εμφάνισης πρωκτίτιδας
Αρχικά, ορισμένες παθήσεις του εντέρου που προκαλούν δυσάρεστα συμπτώματα όπως οι ιδιοπαθείς φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου (νόσος του Crohn και ελκώδης κολίτιδα), είναι σημαντικές αιτίες φλεγμονής στον πρωκτό. Η νόσος του Crohn, συγκεκριμένα, μπορεί να επηρεάσει τα βαθύτερα στρώματα του εντέρου και συχνά εμπλέκει την περιοχή του πρωκτού, οδηγώντας σε επιπλοκές όπως φλεγμονές, συρίγγια και αποστήματα. Παρόλο που η ελκώδης κολίτιδα επηρεάζει κυρίως το παχύ έντερο, μπορεί επίσης να προκαλέσει ερεθισμό στην περιοχή του πρωκτού κατά τη διάρκεια σοβαρών εξάρσεων.
Ταυτόχρονα, ορισμένες φλεγμονώδεις δερματικές παθήσεις, όπως η ψωρίαση, μπορεί να επηρεάσουν την περιοχή του πρωκτού, προκαλώντας ερυθρότητα, φαγούρα και δυσφορία. Αυτές οι παθήσεις μπορεί επίσης να μιμηθούν άλλες αιτίες φλεγμονής στον πρωκτό, καθιστώντας τη διάγνωση πιο δύσκολη.
Τραυματισμοί και φλεγμονή στον πρωκτό
Η περιοχή του πρωκτού μπορεί να τραυματιστεί από διάφορες δραστηριότητες, όπως η πρωκτική σεξουαλική επαφή. Επίσης, ορισμένες χειρουργικές επεμβάσεις, συμπεριλαμβανομένων αυτών για την αντιμετώπιση αιμορροΐδων ή συριγγίων, μπορεί επίσης να προκαλέσουν προσωρινή φλεγμονή καθώς η περιοχή επουλώνεται. Τέλος, η εκούσια ή ακούσια εισαγωγή ξένων αντικειμένων στον πρωκτικό σωλήνα μπορεί να βλάψει τους ιστούς και να οδηγήσει σε φλεγμονή.
Άλλα αίτια εμφάνισης φλεγμονής στην πρωκτική περιοχή
Η κατανάλωση πικάντικων ή όξινων τροφών μπορεί να ερεθίσει την περιοχή του πρωκτού και να οδηγήσει σε φλεγμονή, ιδιαίτερα σε άτομα με προϋπάρχουσες παθήσεις όπως αιμορροΐδες ή ραγάδες. Παράλληλα, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ και καφεΐνης μπορεί να οδηγήσει σε αφυδάτωση, η οποία με τη σειρά της μπορεί να προκαλέσει δυσκοιλιότητα ή διάρροια. Και οι δύο αυτές καταστάσεις μπορεί να συμβάλουν έμμεσα στον ερεθισμό και τη φλεγμονή στον πρωκτό. Επίσης, η ανεπαρκής καθαριότητα της περιοχής του πρωκτού μπορεί να επιτρέψει στα βακτήρια να αναπτυχθούν και να προκαλέσουν ερεθισμό. Από την άλλη πλευρά, το υπερβολικό πλύσιμο ή η χρήση σκληρών σαπουνιών μπορεί επίσης να βλάψει το δέρμα και να οδηγήσει σε φλεγμονή. Τέλος, οι αλλεργικές αντιδράσεις σε προϊόντα όπως σαπούνια, λιπαντικά ή λάτεξ μπορεί να ερεθίσουν το ευαίσθητο δέρμα γύρω από τον πρωκτό, προκαλώντας φλεγμονή.
Διάγνωση και θεραπεία
Η διάγνωση της φλεγμονής στον πρωκτό γίνεται μέσω πρωκτοσκόπησης και σιγμοειδοσκόπησης, που επιτρέπουν την εξέταση του εσωτερικού του ορθού για φλεγμονή. Η θεραπεία στοχεύει στη μείωση του πόνου και της φλεγμονής, καθώς και στην αντιμετώπιση της υποκείμενης αιτίας, με φαρμακευτική αγωγή και αλλαγές στη διατροφή και τον τρόπο ζωής. Η σωστή υγιεινή, η υιοθέτηση μιας ισορροπημένης διατροφής και η αποφυγή ερεθιστικών παραγόντων μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη ή τη μείωση των συμπτωμάτων σε πολλές περιπτώσεις. Εάν ωστόσο ορισμένες παθήσεις πρωκτού επιμένουν παρά τη συντηρητική θεραπεία, μπορεί να απαιτείται μια πιο επεμβατική προσέγγιση. Μάλιστα, υπάρχουν πλέον σύγχρονες, αναίμακτες τεχνικές για την αντιμετώπιση των αιμορροΐδων, της ραγάδας πρωκτού και του περιεδρικού συριγγίου. Οι αιμορροϊδες αντιμετωπίζονται με λέιζερ εντελώς ανώδυνα κι αναίμακτα, μια τεχνική η οποία εκριζώνει μια και καλή το πρόβλημα. Αντίστοιχα, το περιεδρικό συρίγγιο αντιμετωπίζεται επιτυχώς με λέιζερ θεραπεία, ενώ και η ραγάδα πρωκτού θεραπεύεται αποτελεσματικά με την εφαρμογή λέιζερ.
Σε κάθε περίπτωση, η φλεγμονή στον πρωκτό είναι μια κατάσταση με πολλές πιθανές αιτίες, από λοιμώξεις και παθήσεις του πρωκτού έως ορισμένες συνήθειες και λανθασμένες πρακτικές. Η ταυτοποίηση της ρίζας του προβλήματος είναι ζωτικής σημασίας για την εφαρμογή ενός αποτελεσματικού θεραπευτικού σχεδίου. Εάν η υποκείμενη αιτία χρήζει χειρουργικής αποκατάστασης, οι Γενικοί Χειρουργοί στην Αθήνα που συνθέτουν την ομάδα του Colon Rectal μπορούν να την πραγματοποιήσουν με απόλυτη ασφάλεια και υψηλά ποσοστά επιτυχίας.
