Η κοιλιοκήλη ή αλλιώς κήλη του κοιλιακού τοιχώματος απαντάται πολύ συχνά στον τομέα της γενικής χειρουργικής. Στην ουσία, πρόκειται για την προεξοχή τμήματος ενδοκοιλιακού οργάνου ή λιπώδους ιστού μέσω ενός αδύναμου σημείου του κοιλιακού τοιχώματος. Οι κοιλιοκήλες είναι συχνότερες σε περιοχές όπως ο ομφαλός (ομφαλοκήλη), το μεσοδιάστημα μεταξύ ομφαλού και στέρνου (επιγαστρική κήλη) ή στο σημείο της τομής από κάποια προηγούμενη χειρουργική επέμβαση (μετεγχειρητική κήλη). Παρότι συχνά δεν προκαλούν σοβαρά συμπτώματα στα αρχικά στάδια, η πρόληψη και η έγκαιρη αντιμετώπισή τους είναι απαραίτητη, καθώς μπορούν να οδηγήσουν σε σοβαρές επιπλοκές που θέτουν δυνητικά σε κίνδυνο ακόμα και τη ζωή των ασθενών.
Παράγοντες κινδύνου
Η εμφάνιση κοιλιοκήλης σχετίζεται με την αδυναμία του κοιλιακού τοιχώματος και την αυξημένη ενδοκοιλιακή πίεση. Παράγοντες που επιδεινώνουν την ενδοκοιλιακή πίεση, όπως η παχυσαρκία, η χειρωνακτική εργασία, η άρση βαρέων αντικειμένων, η χρόνια δυσκοιλιότητα, ο χρόνιος βήχας και οι πολλαπλές ή πολύδυμες εγκυμοσύνες, αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης κήλης. Η λήψη κορτικοστεροειδών, ο σακχαρώδης διαβήτης και το κάπνισμα, το οποίο επηρεάζει την αιμάτωση των ιστών, επιδεινώνουν επίσης την αδυναμία των μυών του κοιλιακού τοιχώματος η οποία με τη σειρά της διευκολύνει την εμφάνιση κήλης. Επιπλέον, τραυματισμοί από τροχαία ατυχήματα ή χειρουργικές επεμβάσεις αποτελούν αιτίες εμφάνισης μετεγχειρητικής κοιλιοκήλης.
Συμπτώματα που προκαλεί μια κοιλιοκήλη
Το πιο εμφανές σύμπτωμα μιας κοιλιοκήλης είναι ένα εξόγκωμα ή διόγκωση σε κάποιο σημείο του κοιλιακού τοιχώματος. Αρχικά, μπορεί να είναι ανώδυνη και να παρουσιάζεται μόνο όταν ο ασθενής στέκεται όρθιος ή σηκώνει βάρος. Ωστόσο, καθώς η κήλη μεγαλώνει ή εάν παγιδευτεί κάποιο τμήμα ενδοκοιλιακού οργάνου στο εσωτερικό της χωρίς να είναι εφικτή η ανάταξή του (περίσφιξη), ο ασθενής μπορεί να εμφανίσει έντονο πόνο, οίδημα, ερυθρότητα και πυρετό. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, η παγίδευση του εντέρου μπορεί να οδηγήσει σε αποφρακτικά φαινόμενα, δυσκολία στην αφόδευση και ούρηση, ενώ αν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα, μπορεί να οδηγήσει σε περιτονίτιδα και σηψαιμία, κατάσταση που θέτει τη ζωή του ασθενούς σε κίνδυνο.
Επιπλοκές κοιλιοκήλης
Η πιο σοβαρή επιπλοκή της κοιλιοκήλης είναι η περίσφιξη, όπου το εγκλωβισμένο ενδοκοιλιακό όργανο δεν μπορεί να επιστρέψει από μόνο του στην κοιλιακή κοιλότητα. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε διακοπή της αιμάτωσης σε αυτό, με αποτέλεσμα τη νέκρωση του οργάνου, που απαιτεί επείγουσα χειρουργική αποκατάσταση. Σε περιπτώσεις που η κήλη δεν αντιμετωπίζεται έγκαιρα, υπάρχει κίνδυνος για εμφάνιση περιτονίτιδας ή σηψαιμίας, καταστάσεις που μπορούν να αποβούν μοιραίες. Μια άλλη επιπλοκή είναι η υποτροπή, δηλαδή η επανεμφάνιση της κήλης μετά από χειρουργική αποκατάσταση, γεγονός που απαιτεί επαναληπτική χειρουργική επέμβαση.
Διάγνωση κοιλιοκήλης
Η διάγνωση της κοιλιοκήλης γίνεται κυρίως μέσω κλινικής εξέτασης, όπου ο χειρουργός εντοπίζει την κήλη με ψηλάφηση σε κατακεκλιμένη ή όρθια θέση του ασθενούς. Η ακτινολογική διερεύνηση μέσω αξονικής ή μαγνητικής τομογραφίας είναι χρήσιμη σε περιπτώσεις αμφίβολης διάγνωσης ή όταν σχεδιάζεται χειρουργική παρέμβαση. Αυτές οι εξετάσεις επιτρέπουν την ακριβή εκτίμηση της θέσης και του μεγέθους της κήλης, καθώς και τον εντοπισμό πιθανών επιπλοκών, όπως η περίσφιξη.
Επιλογές θεραπείας για μια κοιλιοκήλη
Η χειρουργική αποκατάσταση είναι η μόνη αποτελεσματική θεραπεία για την κοιλιοκήλη, καθώς δεν υπάρχει καμία περίπτωση η πάθηση να αποκατασταθεί από μόνη της. Η συντηρητική αντιμετώπιση, όπως η χρήση ζωνών στήριξης, προσφέρει μόνο προσωρινή ανακούφιση και δεν αποτρέπει την εμφάνιση επιπλοκών. Μάλιστα, πλέον εφαρμόζονται σύγχρονες, ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές με σκοπό όχι μόνο την αποτελεσματική και ασφαλή αντιμετώπιση της κοιλιοκήλης αλλά και την ταχύτερη επάνοδο του ασθενούς στην καθημερινότητά του.
Η πιο διαδεδομένη τεχνική είναι η λαπαροσκοπική αποκατάσταση κήλης, η οποία αποτελεί ελάχιστα επεμβατική προσέγγιση καθώς απαιτεί τη διενέργεια πολύ μικρών τομών, οι οποίες με τη σειρά τους επιταχύνουν την ανάρρωση. Κατά τη διάρκεια της επέμβασης, επανατοποθετείται το ενδοκοιλιακό όργανο πίσω στη θέση του. Επίσης, χρησιμοποιούνται συνήθως πλέγματα για την ενίσχυση του κοιλιακού τοιχώματος. Αυτά τα πλέγματα είναι βιοσυμβατά και μερικώς απορροφήσιμα, εξασφαλίζοντας την ενίσχυση του τοιχώματος και μειώνοντας τον κίνδυνο υποτροπής. Η λαπαροσκοπική μέθοδος, ειδικότερα, προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα, όπως λιγότερο μετεγχειρητικό πόνο, μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης συμφύσεων και υποτροπών, καθώς και άριστο αισθητικό αποτέλεσμα.
Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις ή σε υποτροπιάζουσες κήλες, ενδέχεται να απαιτείται ανοικτή χειρουργική επέμβαση, η οποία συνήθως συνοδεύεται από μεγαλύτερη ανάρρωση και μεγαλύτερο κίνδυνο επιπλοκών. Σε τέτοιες περιπτώσεις, η χρήση πλέγματος είναι επίσης απαραίτητη για την αποτροπή επανεμφάνισης της κήλης.
Η κοιλιοκήλη αποτελεί μια σοβαρή χειρουργική πάθηση, η οποία, αν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως, μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνες επιπλοκές για τον ασθενή. Εξαιτίας της επικινδυνότητας λόγω της περίσφιξης ή των λοιπών επιπλοκών, είναι σημαντικό να αντιμετωπίζεται άμεσα με χειρουργική επέμβαση. Παρόλο βέβαια που η πάθηση χρήζει χειρουργικής αποκατάστασης, δε χρειάζεται οι ασθενείς να ανησυχούν, καθώς με τις σύγχρονες λαπαροσκοπικές τεχνικές η ανάρρωση είναι πολύ σύντομη και σαφώς πιο ανώδυνη. Οι Γενικοί Χειρουργοί στην Αθήνα που απαρτίζουν την ομάδα του Colon Rectal εφαρμόζουν στην πλειοψηφία των περιπτώσεων τη λαπαροσκοπική, ελάχιστα επεμβατική προσέγγιση για την αντιμετώπιση κάθε είδους κηλών.
